در جهان و زمانهای که صدای جنگ، تهدید و تمامیتخواهی از هر سو بر میخیزد، ایوان کلیما به ما آموخت چگونه میتوان در تاریکی همچنان روشن ماند. او رفت، اما در سطرهایش نوری به جا گذاشت که همچنان بر صفحه ادبیات روشن و پناه انسان در روزگار شقاوت خواهد ماند.
«ایوان کلیما»، نویسنده مطرح اهل چک و مخالف کمونیسم، در ۹۴ سالگی درگذشت.