جواد وندنوروز، رئیس بنیاد استاد شهریار و رئیس جشنواره پایان نامه های برتر زبان و ادبیات فارسی: امروزه یکی از مشکلات اصلی که با آن مواجه هستیم این است که پایان‌نامه‌ها و رساله‌های زبان و ادبیات فارسی مسئله‌محور نیستند. پژوهش بدین معناست که ذات بشر را یک گام جلوتر ببریم و زمانی اتفاق می‌‌افتد که یک مسئله وجود داشته باشد، اما اگر در کشور مسئله‌ای وجود نداشته باشد، پژوهش انجام نمی‌شود. بنابراین باید پژوهش‌ها جنبه کاربردی داشته باشند. علاوه بر این، تجربه شخصی بنده نشان می‌دهد که به دلایلی احساس نمی‌کنیم که پژوهشگران تفکرات نظری جدی دارند. شاید این مشکل از نظام آموزشی ما باشد که متفکر تولید نمی‌کنیم و بیشتر به دنبال این هستیم که شخص مطالب بسیاری را بداند، ولی روحیه انتقادی ندارد و نمی‌تواند مسائل را تحلیل کند. بنابراین بسیاری از تحقیقات ضعیف هستند.
ضعیف‌ترین بخش یک رساله دکتری فصل پنجم آن است، در حالی که فرد باید بتواند براساس یافته‌هایش، نتیجه‌گیری درستی را ارائه دهد. پیشنهادها عمدتا کلیشه‌ای هستند و در نتیجه محقق به خوبی بر روی آن مسئله تفکر نکرده است. نکته دیگری که باید در راستای ارتقا و هدفمندی پژوهش مورد توجه قرار دهیم این است که دانشجویان ما موضوعات جدی داشته باشند و باید یک‌سری طرح‌های کلان ملی یا بین‌المللی داشته باشیم و ذیل آنها رساله‌های دکتری را انجام دهیم تا مسائل اصلی حل شود.
بسیاری از رساله‌های دکتری زبان و ادبیات فارسی عملا نزدیک به همان پایان‌نامه‌های فوق‌لیسانس هستند و تفاوت ماهوی با آنها ندارند. چه از نظر روش و موضوع و چه از نظر دستاورد کمتر ایده و تز جدیدی دیده نمی‌شود. امروز متاسفانه در سطوح مدیریتی کلان و خرد هیچ ارزشی به دستاوردهای علمی دانشگاهی قائل نیستند و هیچ اراده و خواستی وجود ندارد که به رساله‌های دنشگاهی توجه شود.
وقتی اراده و خواستی وجود ندارد و به نوعی رساله‌های دکتری بازتاب و مشتری هم ندارند و اصلا به نتایج آنها توجهی نمی‌شود و بعد از دفاع، رساله عملا وارد کتابخانه مرکزی آن دانشگاه می‌شود و خاک می‌خورد، چه انتظاری می‌توان داشت، در حالی که در حال حاضر تعدادی از رساله‌ها می‌توانستند خطوط سیاست‌گذاری را تصحیح کنند به شرطی که مسئله سياست‌گذاران هم این باشد.
پایان‌نامه‌ها و رساله‌های زبان و ادبیات فارسی هیچ ارتباطی با نیازها جامعه ندارند. و این در حالی است که امروز ارتباط با جامعه و صنعت یکی از شاخص‌های مهم در رشد و ارتقا علمی کشورها می‌باشد.
یکی از شاخص‌های کیفی تولیدات علمی، حل مسائل کشور است که متاسفانه گزارش ۱۴۰۱ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد رتبه کشور از ۸۱ جهان به ۱۲۱ جهان در زیر شاخص ارتباط دانشگاه با صنعت در شاخص جهانی نوآوری بین سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ تنزل پیدا کرده است. در این بررسی مشخص شده که تنها دو درصد رساله‌های دوره دکتری تقاضامحور هستند، در حالی که در کشور ۱۲۶ هزار دانشجوی دکتری و ۴۰۰ هزار دانشجوی دوره کارشناسی ارشد وجود دارد و حتما پایان‌نامه‌ها و رساله‌های آنها می‌تواند نقش کانونی در حل مسائل کشور و رشد و پیشرفت در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و همچنین بخش صنعت، کشاورزی و خدمات داشته باشد.
