اساطیر نقش اساسی در شکل دادن به هویت اجتماعی و فرهنگی یک جامعه دارند؛ اسطوره‌ها اگرچه شکل جهش‌یافته و پرداخت‌شده‌ی زندگی شهریاران و قهرمانان گذشته‌اند و از بعدی دیگر پاسخی به پرسش‌های حل‌نشده بشر در هر زمانند اما هرگز در تابوت تاریخ نخفته‌اند و همواره زنده و پویا به حیات خویش ادامه می‌دهند و حتی بنا به نیاز زمانه و جامعه ساخته می‌شوند. پژوهشگران زیادی در ادوار معاصر به شناخت و واکاوی اساطیر و کاربرد و کارکرد آنها و مکاتب مختلف اسطوره‌شناسی پرداخته‌اند که در این میان جوزف کمبل با طرح نظریه کارکردهای چهارگانه‌ی اسطوره دریچه جدیدی به دنیای اعجاز اساطیر باز کرد و نظریه او قابلیت تطبیق بر تمام اساطیر جهان را دارد.
فرهنگ و ادبیات ایرانی که دریای عمیقی از معارف و مبانی علوم مختلف است و در هر زمینه از جمله حماسه و اسطوره حرف برای گفتن دارد، زمینه مناسب پژوهش‌های کاربردی را در این زمینه فراهم می‌کند. شاهنامه فردوسی که از بزرگترین آثار حماسی جهان محسوب می‌شود و زنده‌کننده اساطیر کهن ایران است، منبع و مرجع عالی تطبیق نظریه کمبل به حساب می‌آید و از آنجا که هر قوم با شناخت اساطیر خود و بررسی زیرساخت‌های کارکردی آن می‌تواند کلید حل مشکلات اجتماعی خود را بیابد پژوهش‌های اسطوره‌شناختی اهمیت می‌یابند.
در سه مقاله اول کتاب «سیری بر اسطوره و قدرت» به تدوین مقالاتی پرداخته شده که بیان‌گر کارکردهای چهارگانه‌ی اسطوره از دیدگاه جوزف کمبل، اسطوره‌شناس و دین‌پژوه معاصر در شاهنامه‌ی فردوسی است. در این مقالات جلوه‌های مختلف کارکرد ماورایی اسطوره و کارکرد جامعه‌شناختی اسطوره در بخش اساطیری شاهنامه واکاوی شده که در مجله کهن‌نامه ادب پارسی به چاپ رسیده است. همچنین در یکی از مقالات با عنوان «بررسی و تطبیق شش اسطوره از شاهنامه با دیدگاه کمبل» که در مجله قند پارسی شبه‌قاره هند چاپ شده شش اسطوره مهم از شاهنامه به صورت تطبیقی از دیدگاه کمبل با اساطیر جهان مقایسه و جنبه‌های معنایی آنها نشان داده شده است.
سه مقاله دیگر این کتاب به بحث قدرت اختصاص یافته‌اند. قدرت، شبکه‌ای درهم تنیده از مناسبات، روابط، ضوابط مادی و معنوی است که در تمام زوایای زندگی بشر و هر آنچه به آن مربوط می‌شود نفوذ دارد و برای اعمال این نفوذ ابزارهای مختلفی را به کار می‌گیرد و زبان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین این ابزار است. قدرت بر زبان و برعکس، زبان بر قدرت اثر می‌گذارد و کنش و منش جامعه هدف را تعیین می‌کند. زبان اساس ادبیات نیز به حساب می‌آید و تأثیر قدرت بر زبان به صورت تبعی، تأثیر بر ادبیات محسوب می‌شود. زبان و قدرت که نوعی گفتمان را شکل می‌دهند بر نویسندگان آثار مختلف ادوار گوناگون موثر هستند و سبک‌های ادبی را به وجود می‌آورند که نشان دهنده و منعکس‌کننده فرهنگ، ادب، نگرش و عملکرد جامعه به وجود آورنده اثر است.
در سه مقاله‌ای که به آنها اشاره شد، جنبه‌ها و جلوه‌های تأثیر قدرت بر زبان مختلط و التقاطی نثر صفوی که معجونی از تأثیر قدرت‌های متنوع حاکم بر آن عصر است، بیان شده و هر کدام از این مقالات تأثیر یکی از قدرت‌های حاکم ادواری آن دوره را در کتابی منتخب بررسی کرده که به روشن شدن دلایل التقاط سبکی و انحطاط ادبی زبان آن دوره کمک می‌کند. این مقالات در مجلات معتبر علمی پژوهشی (متن‌پژوهی علامه، مطالعات بلاغی زبانی سمنان و پژوهش‌های ادبی فلسفی مازندارن) به چاپ رسیده‌اند. در پایان هم یک مقاله تطبیقی در خصوص بررسی وظایف هفتگانه اخلاقی با دیدگاه دیوید راس در طبقات‌الصوفیه آمده که با دیدگاه روانشناسانه اخلاقی فیلسوف اخلاق‌گرای غربی، ویلیام دیوید راس به بررسی و توجیه عقلانی مباحث عرفانی این کتاب پرداخته شده است.
مقالات این کتاب می‌تواند به پژوهشگرانی که در زمینه اسطوره‌شناسی و قدرت و زبان‌قدرت تحقیق می‌کنند، کمک‌کننده باشد و جرقه ذهنی روشن‌کننده موضوعاتی در این خصوص به شمار می‌آید.
انتشارات بنیاد استاد شهریار اخیراً این کتاب را در ۱۵۰ صفحه و با قیمت ۲۹۰ هزار تومان عرضه کرده است.
منبع: ایبنا
