امین معلوف، نویسنده لبنانی ـ فرانسوی و دبیر دائمی فرهنگستان فرانسه، موفق به دریافت جایزه ادبیات به زبان‌های رمانس شد؛ جایزه‌ای که از سوی نمایشگاه بین‌المللی کتاب گوادالاخارا (FIL) در مکزیک اعطا می‌شود و از معتبرترین جوایز ادبی جهان به شمار می‌رود. این جایزه ۱۵۰ هزار دلاری که از معتبرترین جوایز ادبی جهان به شمار می‌آید، هر سال به نویسندگان برجسته‌ای تعلق می‌گیرد که به زبان‌های اسپانیایی، فرانسوی، ایتالیایی، پرتغالی، رومانیایی یا کاتالانی می‌نویسند.
کمیته داوران در بیانیه خود معلوف را «یکی از برجسته‌ترین صداهای ادبی زمانه ما» توصیف کرد و تأکید داشت که «آثار او شکاف‌ها و درهم‌تنیدگی‌های جهان معاصر را می‌کاوند و در عین حال، در برابر گرایش‌های ملی‌گرایانه و تعصب دینی ایستادگی می‌کنند».
معلوف در واکنش به این انتخاب، هنگام دریافت جایزه با سخنرانی خود علیه افراط‌گرایی و در دفاع از همبستگی گفت: «ما در زمانه‌ای نگران‌کننده و گاه هراس‌آور زندگی می‌کنیم، اما در عین حال، این زمان سرشار از شگفتی است. باید خود را متقاعد کنیم که در نهایت نیروی درونی بقا را خواهیم یافت؛ چراکه انسانیت این مرحله را پشت سر خواهد گذاشت».
کارمن الیمانی، عضو فرهنگستان اسپانیا، درباره دلیل انتخاب معلوف اظهار کرد: «از عواملی که کمیته امسال مورد توجه قرار داد، جنبه فکری تحلیلی در آثار معلوف بود؛ آثاری که رنج و ستم را افشا می‌کنند و توانایی‌ای نزدیک به پیشگویی در هشدار نسبت به انحراف بشریت از مسیر خود دارند». او افزود: «معلوف صدایی ضروری برای فهم امروز ماست؛ همواره درباره اصرار بر تمسک به قومیت‌ها و ادیان هشدار داده و درباره کسانی نوشته که از ریشه‌هایشان جدا شده‌اند؛ درباره فقرا و محرومانی که اغلب به فراموشی سپرده می‌شوند، با آنکه بنیادی و ضروری‌اند (…) و همچنان در حاشیه قرار دارند».
این جایزه که ارزش آن ۱۵۰ هزار دلار است، در شهر گوادالاخارا میزبان مهم‌ترین نمایشگاه کتاب آمریکای لاتین و دومین نمایشگاه بزرگ کتاب در جهان اعلام شد. مراسم رسمی با حضور مسئولان محلی، اعضای هیئت‌مدیره نمایشگاه، دانشگاهیان و خبرنگاران برگزار شد.
به نوشته روزنامه اسپانیایی «ال‌پاییس»، معلوف از طریق ارتباط ویدئویی نگرانی خود را از این‌که افراط‌گرایی جوامع را به ورطه سقوط بکشاند، ابراز کرد و گفت: «این دوره احتمالاً خطرناک‌ترین مقطع در تاریخ بشریت از آغاز تاکنون است». نویسنده «لئون آفریقایی» تأکید کرد که بشر در حوزه‌های گوناگون پیشرفت کرده است، «اما آنچه به اندازه کافی پیش نرفته بلکه گاه دچار عقب‌گرد شده ذهنیت ماست». او نقش ادبیات را در این میان «درمان» دانست؛ درمانی برای روزگاری که سوءتفاهم میان فرهنگ‌ها بر آن سایه افکنده است.
وی در عین حال که بر اهمیت هویت تأکید کرد، افزود: «هویتی که باید محترم شمرده شود، هویت انسانی است. ما به فرهنگی گسترده‌تر تعلق داریم؛ همان فرهنگ انسانی. هیچ تمدنی حق ندارد خود را برتر از دیگری بداند».
قرار است این جایزه در ماه نوامبر و همزمان با آیین گشایش دوره جدید نمایشگاه سالانه گوادالاخارا در پایتخت ایالت خالیسکو در غرب مکزیک به معلوف اهدا شود. این نمایشگاه از مهم‌ترین رویدادهای ادبی در قاره آمریکای لاتین به شمار می‌آید. سال گذشته نیز این جایزه به اتفاق آرا به میا کوتو، نویسنده اهل موزامبیک، تعلق گرفت و او نخستین نویسنده آفریقایی شد که به این افتخار دست یافت.
منبع: ایبنا
