|
سرکار خانم جلیله اخلاقی دانش‌آموخته مقطع کارشناسی‌ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات پایداری، از دانشگاه شاهد است. عنوان پایان نامه وی «بررسی مولفه های پایداری در تاریخ بیهقی و سیاست نامه» است.
|
تاريخ :
چهارم بهمن 1403 ساعت 22:11
|
|
کد : 20394
|
سرکار خانم جلیله اخلاقی دانش‌آموخته مقطع کارشناسی‌ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات پایداری، از دانشگاه شاهد است. عنوان پایان نامه وی «بررسی مولفه های پایداری در تاریخ بیهقی و سیاست نامه» است.
این پایان نامه با هدف دست‌یابی به شناخت مولفههای پایداری در آثار کلاسیک فارسی به خصوص «تاریخ بیهقی» و «سیاست‌نامه» به انجام رسیده است .
مقوله مقاومت و پایداری بخش عمده‌ای از تاریخ ادبیات ما را به خود اختصاص داده است. مقاومت و پایداری موضوعی است که از همان ابتدا در زندگی بشر نمودی شاخص داشته و آدمی را به تلاش نظامی و فکری در برابر مشکلات و محدودیت‌ها وا داشته است. جلوه‌ها و نمود‌های پایداری در جوامع مختلف، از عناصر سازندۀ فرهنگ و تمدن آن جامعه به شمار می‌رود. فرهنگ هر ملتی، انواع گوناگونی از مولفههای پایداری را بر اساس افکار، ارزش‌ها، زمینه‌های فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی در درون خود می پروراند. در حقیقت بررسی مولفههای پایداری می‌تواند به مثابه ابزاری کارآمد در شناخت جوامع، دولت‌ها، ارزش‌های حاکم بر جامعه و.... موثر عمل کند و در تحلیل‌های جامعه‌شناختی بسیار راه‌گشا باشد. تاریخ بیهقی، اثر ابوالفضل بیهقی و سیاست نامه خواجه نظام الملک از برجسته ترین متون ادبی قرن پنجم هستند که از لحاظ مولفههای پایداری در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند. مطالعۀ این آثار از نظرگاه پایداری علاوه بر آشکار ساختن وضعیت مردم و حکومت‌های ایرانی پیش از حمله مغول؛ نشان می‌دهد که جامعه و ادبیات با توجه به شرایط حاکم بر آن، به چه ارزش‌ها و مولفه‌هایی گرایش داشته است.
پژوهش مذکور با روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است. شیوه نمونه‌گیری در این تحقیق، کلی‌شماری جامعۀ آماری می‌باشد. به این صورت که تمام متن« تاریخ بیهقی» و «سیاست‌نامه» مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است، اما به جهت بالا بودن تعداد نمونه‌ها و جلوگیری از بالا رفتن حجم پایان‌نامه تنها به ذکر موارد شاخص در فصل چهارم پژوهش اکتفا شده است. در این پژوهش ابتدا دربارۀ ادبیات پایداری، حدود و ثغور این شاخه از ادبیات، نثر، انواع و دوره‌های آن، سیاست‌نامه‌نویسی، تاریخ بیهقی، سیاست‌نامه و مولفین این دو کتاب بحث شده و سپس یافته‌های تحقیق مورد تحلیل و بررسی قرار‌گرفته است. در پایان نیز مولفههای پایداری استخراج شده از این دو کتاب به تفکیک، بررسی و طبقه بندی شده و نمودار بسامدی آن ها ارائه گردیده است.
تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که مولفههای پایداری هم‌چون «ظلم‌ستیزی، حسن تدبیر، عدالت‌طلبی و دادگری، استفاده از آیات و روایات، صیانت از بیت‌المال و مبارزه با فساد، دین‌باوری، بصیرت و بینش، دشمن‌ستیزی، مبارزه با جهل، شایسته‌سالاری، احیای اخلاق، مروت و مردانگی، مردم‌داری و توده گرایی، ستایش امیدواری و مبارزه با حس ناامیدی، مشورت و نکوهش دنیا‌طلبی» به صورت مشترک در این دو اثر وجود دارند و مولفۀ «حسن تدبیر» بالاترین بسامد را در هر دو مجموعه داراست.
|